De Balkmetafoor
Het psychiatrisch ziekenhuis Heilig Hart te Ieper ontwikkelde de balkmetafoor. Dit model werd ontwikkeld om de draaglast en draagkracht van mensen in kaart te brengen.
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
​
De doelgroep om hiermee aan de slag te gaan waren vooreerst psychiatrische patiënten, maar later werd duidelijk dat dit een model is dat bij iedereen kan toegepast worden, ook bij jongeren.
Jongeren kunnen dit hulpmiddel inzetten om hun eigen identiteit in kaart te brengen.
​
De verschillende onderdelen van de draagbalk:
​
-
De draagkracht
Dit is de psychische weerbaarheid van jongeren tegen wat hun stress bezorgt. De veerkracht die jongeren hebben om om te gaan met stress, tegenslagen, …
De draagkracht is afhankelijk van veel factoren die op elkaar inwerken, bv.: biologische factoren (intelligentie, hersenstoornissen), omgevings- en opvoedingsfactoren en levensgebeurtenissen (bv. echtscheiding ouders), leefgewoonten, assertiviteit, conflictstijl, manier van denken, …
De grootte van de draagkracht is bij iedereen anders en wordt gevisualiseerd door de dikte van de balk. Een dikke balk staat voor een grotere draagkracht, een dunne balk voor een geringe draagkracht.
​
2. De kwetsbaarheid
In de balk kan er een specifieke kwetsbaarheid bestaan. Dit is een kwetsbare plek die de sterkte van de draagbalk ondermijnt en als de balk onder spanning komt, daar de balk doet breken.
​
3. Draaglast
De draaglast wordt bepaald door bv.: psychische spanning, emoties, piekeren, levensgebeurtenissen, school, relaties, alledaagse stresssituaties, belastende privé-factoren, problemen, …
De draaglast is dus de stress die de jongere ervaart.
​
4. Barsten in de balk
Beginnende barsten in de balk kunnen voortekenen zijn voor bv.: vermoeidheid, spijbelen, apathie, …
Als de draaglast een lange tijd te groot is, kan de draagkracht aangetast worden: er ontstaan barsten in de balk. Deze barsten gaan samen met veranderingen of symptomen bij de jongere, bv.: sociaal terugtrekken, rustelozer zijn, …
​
5. Breken van de balk
Wanneer de draaglast te groot is of de draagkracht aangetast is, kan de balk breken. Op dat moment komt de kwetsbaarheid vrij, bv.: minder contact zoeken met de omgeving, sneller boos zijn, niet slapen, naar alcohol grijpen, …
​
6. Steunpilaren of hulpbronnen
Een gebroken of gebarsten balk moet gelijmd worden. De lijm staat voor hulpbronnen of steunpilaren. Ook als de balk nog niet gebarsten is, kan de jongere steun gebruiken.
De jongere gaat hier op zoek wat voor hem/haar een hulp is, wat de steunpilaren kunnen zijn om de druk te verminderen.
​
Besluit:
​
De metafoor helpt jongeren inzicht te krijgen in hun draagkracht. De balkmetafoor laat jongeren zien hoe hun stress invloed heeft op hun klachten.
Belangrijk is dat ze aangezet worden om na te denken over hun hulpbronnen (steunpilaren). Sommige dingen lukken niet alleen.
Hoe sterker de balk ondersteund wordt, hoe kleiner de kans dat de balk barst of breekt.
De balkmetafoor kan jongeren helpen om inzicht te krijgen in hun situatie en dat ze invloed kunnen hebben op deze situatie. Hierdoor verhoogt hun zelfcontrole.
​
Op www.debalkmetafoor.be kan je online samen met de jongere de balk in kaart brengen.
​
​​
